خلع ید

صورت ديگر زمانی است كه مثلا سه فردی که باهم شراکت دارند هر کدام از ان ها  دو دانگ مشاعی از یک مغازه را مالک هستند ، با موافقت هر دو طرف مغازه را به فردی دیگر اجاره میدهند. پس از مدت کوتاهی مستاجر انها اجاره توافقی یکی از سه شریک را نمیپردازد یا ایـنکه برخلاف قرارداد، از ملک استفاده میکند.

در مثال فوق شریکی که رضایت ندارد میتواند دعوای خلع یا تخلیه ید را مطرح کند. ممکن است ملکی که مشاعی است توسط بقيه غیر از شرکا تصرف شود که در اين حالت  نیز هریک از شرکا می توانند اقدام كرده و به طرح دعوای خلع ید بپردازند. دعوای خلع ید نسبت به قسمت های اشتراکی اپارتمان‌ها نیز قابل طرح  است و اگر یکی از ساکنین قسمت اشتراکی اپارتمان را به تصرف خود دراورد، هریک از ساکنین واحدهای دیگر می توانند برای خلع ید اقدام  نمايند.

در مورد امکان طرح اين دعوا از طرف شريک مشاعي عليه شريک ديگر يا شخص ثالث، تقريبا مواد قانوني صريح است و اختلاف نظري مشاهده نمي‌شود. ماده 43 قانون ايين دادرسي مدني بيان مي كند:

در مواردي که حکم خلع يد عليه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتي از ان صادر شده باشد، از تمام ملک خلع يد مي‌شود؛ ولي تصرف محکوم له در ملک خلع يد شده مشمول مقررات املاک مشاعي است.

منظور از قسمت پاياني اين ماده در مورد مقررات املاک مشاعي مواد 576 و582 قانون مدني است که  مي گويد تصرف هر شريک در ملک مشاع منوط به اذن ساير شرکا  بوده و در صورت نبود اذن، متصرف ضامن خواهد بود. بنابراين محکوم‌له در دعواي خلع يد در مـلک مشاع زماني مي‌تواند تقاضاي تحويل ملک متنازع‌ فيه را به خود نمايد که از بقيه شرکا  اجازه داشته باشد.