قانون براي همه افراد حق مالكيت شناخته است و به ان ها این اجازه را داده تا از اموال و وسایل خود وبرای منافع خود از ان استفاده کنند. حال افرادی هستند که به دليل شرایط قانونی و یا حتی غیر قانونی به استفاده از اموال دیگری اقدام می کنند.
مثل وقتی که کسی خانه اش را به دیگری اجاره می دهد تا از آن استفاده کند اما گاهی پیش می آید که کسی خانه دیگری را بدون اجازه او تصرف می کند که هر يك از این موارد عناوین حقوقی مخصوص به خود را دارد از جمله این موارد دعوی تخلیه ید ، خلع ید و تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری است . ما در این مقاله به بررسی دعوای تخلیه ید و تفاوت دعوی تخلیه ید با خلع ید می پردازیم .
زماني که قرارداد اجاره بین موجر و مستاجر به پایان می رسد ، مستاجرفقط در صورتی می تواند به استفاده خود از مال اجاره ای ادامه دهد که قرارداد اجاره بین او و موجر تمدید شود. حال اگر مستاجر بدون تمدید قرارداد اجاره باز هم به استفاده از مال اجاره ای ادامه دهد ، این تصرف، تصرف غیرقانونی است و موجرقانونا ميتواند از او بخواهد که به تخلیه مال اجاره ای اقدام کند . به این دعوی ، دعوی تخلیه ید مي گويند که با ارائه دادخواست تخلیه به شوراي حل اختلاف ، مطرح می شود.
از مواردی که بسیار شبیه دعوی تخلیه ید است و بيشتر افراد در آن دچار اشتباه می شوند ، دعوی خلع ید است اما باید توجه داشته باشيم که دعوی تخلیه ید و خلع ید از چند جهت باهم تفاوت دارند .
1- اولین فرق دعوی تخلیه ید و خلع ید این است که در خلع ید بناي اصلی دعوی ، تصرف غاصبانه است یعنی کسی به صورت غيرقانوني مال را تصرف کرده و موجب اقامه دعوی از سمت مالک شده است ، اما در دعوی تخلیه ید بناي تصرف متصرف ، قرارداد است مثلا قرارداد اجاره که زمان آن پايان یافته است ولی تخلیه صورت نگرفته است .
بنابراين دعوی تخلیه ناشی از یک رابطه قراردادی و دعوی خلع ید ناشی از تصرفات غاصبانه می باشد و هر كدام آثار مربوط به خود را دارند.
2- دومین تفاوت تخلیه ید و خلع ید این است که دعوی تخلیه ید جزء دعاوی غیرمالی است و هزينه دادرسي آن هم با توجه به دعاوی غیر مالی مشخص می شود ولي دعوی خلع ید جزء دعاوي مالی است و هزینه دادرسی آن بر اساس دعاوی مالی محاسبه می شود.
3- سومین فرق تخلیه ید و خلع ید در مرجع رسیدگی کننده به هر يك از این دو دعوی است . دعوی تخلیه ید فقط در شوراهای حل اختلاف مطرح می شود و از موارد صدور راي در شوراي حل اختلاف است ولي خلع ید در مراجع حقوقی مطرح می شود .
1. مطالب ارائهشده صرفا جنبه پژوهشی داشته و درهرحال اسباب بینیازی شما از وکالت یا مشاوره با وکیل دادگستری متخصص در موضوع را فراهم نمیآورد. زیرا ممکن است شما پس از خواندن مطالب ذیل استنباطی کاملاً متفاوت با یک حقوقدان داشته باشید. یا اینکه قاضی رسیدگیکننده به دعوای مطروحه استنباط متفاوتی از قوانین داشته باشد. و یا در جلسه رسیدگی سؤالات متفاوت (بعضاً جهتدار به لحاظ حقوقی) مطرح گردد که نیاز به پاسخگویی فوری و حقوقی دارد.
از سوی دیگر بامطالعه مطالب حقوقی ممکن است شما نیز بهمانند بسیاری از مراجعین به دادگستری در تبیین خواسته و طرح دفاعیات بهطور شفاهی و کتبی دچار اشتباه شوید. و تصورات ذهنی متفاوتی از حقوقدانان را به دادگاه ارائه دهید که نهایتاً خسارات و صدمات غیرقابل جبرانی را برای شما فراهم آورد زیرا وکلای دادگستری در موضوعات حقوقی به تشخیص خود عمل مینماید و از سوی دیگر درگذر زمان ممکن است دفاعیات آنها در پروندههای مختلف و حتی در جریان سیر یک پرونده اختلافات فاحشی را داشته باشد تا بتوانند بهترین نتیجه را به نفع موکل خود کسب نماید.
2. هر گونه کپی برداری غیرمجاز و خلاف قانون که اسباب تضییع حقوق معنوی مولفین را داشته باشد موجب تعقیب قانونی است.